top of page

Rolstoelvaardigheden

Voordeel goede rolstoelvaardigheden 

Kinderen die in het dagelijks leven een handmatige rolstoel gebruiken, moeten alles hebben van hun rolstoel- en mobiliteitsvaardigheden om zich te verplaatsen en fysieke barrières te overwinnen, zoals oneffen oppervlakken, stoepranden en hellingen. Meer geavanceerde rolstoelmobiliteitsvaardigheden worden in verband gebracht met een hogere kwaliteit van leven, hogere tevredenheid van het leven en betere participatie in de gemeenschap [1]. 

 

Wil je meer weten over wat rolstoelvaardigheidsoefeningen voor kinderen kan doen? Kijk dan op Samensarah.nl

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

Zelfvertrouwen 

Het trainen van rolstoelvaardigheden en het uiteindelijk goed onder de knie krijgen van deze vaardigheden zorgt er ook voor dat kinderen meer zelfvertrouwen krijgen.  

Kinderen die in een rolstoel zitten of komen worden door de ouders vaak veelvuldig gewaarschuwd; 'Doe je wel voorzichtig?!'. Dit zorgt ervoor dat kinderen angstig worden. Door het trainen van rolstoelvaardigheden wordt deze angst omgezet naar zelfvertrouwen. Bijkomend voordeel door de trainingen is dat kinderen ook meer controle krijgen over hun rolstoel. Het gevoel controle te hebben over jouw rolstoel geeft ook meer vertrouwen[2].

​

Testen rolstoelvaardigheden   

Testen van mobiliteitsvaardigheden  

Voor kinderen (tussen de 6-18 jaar) is er recent een test ontwikkeld om de rolstoel mobiliteitsvaardigheden te toetsen. De Utrecht Pediatric Wheelchair Mobility Skills Test (UP-WMST)[2]. Deze test is tot stand gekomen na heroverweging van de Wheelchar Skills Test voor volwassenen. Veel items daarvan waren te lastig te begrijpen of irrelevant voor kinderen. Uiteindelijk beslaat de UP-WMST een lijst van 15 items voor het beoordelen van vaardigheden met betrekking tot rolstoelmobiliteit, zoals gedefinieerd door de International Classification of Functioning, Disability and Health [3].  

Afname van de test duurt een uur.  

 

De rangorde van de items en subitems kunnen worden opgeteld tot een totaalscore. Bij de UP-WMST kan een maximum van 54 punten behaald worden. Een hogere score betekend betere vaardigheden. Een totaalscore vergemakkelijkt de interpretatie van testresultaten en kan worden gebruikt om veranderingen binnen of tussen individuen of groepen te evalueren [2].  

 

Test-hertest betrouwbaarheidsanalyse toonde gewogen Cohen kappa-coëfficiënten variërend van 0,63 tot 0,98 voor alle items behalve 1. De totale UP-WMST had een intraclass-correlatiecoëfficiënt van 0,97 [3].  

​

Bronnen

1. Sol M.E., de Groot J.F.,  Zwinkels M.,  Visser-Meily J.M.A., Kruitwagen C.L.J.J., Verschuren O. Utrecht Pediatric Wheelchair Mobility Skills Test: Reliability, Validity, and Responsiveness in Youths Using a Manual Wheelchair. Physical Therapy, Volume 99, Issue 8, August 2019, Pages 1098–1106. 

2. Interview Kees Jan van der Klooster

3. Sol ME., Verschuren O., de Groot O., de Groot L.,  Fit-For-the-Future!-consortium JF.  

Development of a wheelchair mobility skills test for children and adolescents: combining evidence with clinical expertise. BMC Pediatr. 2017;17:51. 

​

Testen van zelfvertrouwen 

Om het fysieke activiteitsgedrag bij jongeren met een handicap te verbeteren, werd in recente reviews geconcludeerd dat interventies niet alleen gericht moeten zijn op lichaamsfuncties en beperkingen, maar ook op persoonlijke factoren, zoals zelfvertrouwen en omgevingsfactoren, zoals het belang van een goed hulpmiddel [1]. 

 

Om fysieke activiteit te verbeteren is het daarom ook heel belangrijk om het zelfvertrouwen in kaart te brengen en te testen/meten. Ook hier zijn alleen testen beschikbaar voor volwassenen en niet voor jongeren.  

De Wheelcon-M is een 65-item vragenlijst voor volwassen die laat zien dat wanneer er een lager zelfvertrouwen is omtrent rolstoel rijden er ook een lager leven van fysieke activiteit is.  

Deze vragenlijst is uiteindelijk omgezet naar een variant voor jongeren. (8-17 jaar). The WheelCon-Mobility Dutch Youth [2].  

 

Het proces van omzetten naar de vragenlijst voor jongeren heeft geleid tot een totaal van 31 items in de WheelCon-Mobility Nederlandse Jeugd, met een minimale score van 31 en een maximale score van 155 [2].  

 

Er is een 5-puntsschaal gemaakt variërend van 1 (geen vertrouwen) tot 5 (zeer hoog vertrouwen). Er werd voorgesteld om de schaal visueel te ondersteunen door vijf cirkels in oplopende grootte, van klein (geen vertrouwen) tot groot (zeer hoog vertrouwen) [2].  

 

Cronbach's alpha van de 31 items WheelCon-Mobility Dutch Youth was uitstekend (0.924).  

Er is een positieve correlatie gevonden tussen de WheelCon-Mobility Dutch Youth en de UP-WMST 2.0 (r=0.44, p <.001)  

​

Bronnen

1. Bloemen M, Van Wely L, Mollema J, et al. Evidence for increasing physical activity in children with physical disabil- ities: a systematic review. Dev Med Child Neurol. 2017;59: 1004–1010.  

 

2. Sol, M. E., Bloemen, M. A. T., Verschuren, O., Rushton, P. W., Visser-Meily, J. M. A., & de Groot, J. F. (2019). Wheelchair Mobility Confidence Scale for Dutch youth using a manual wheelchair. Disability and Rehabilitation: Assistive Technology, 1–8.doi:10.1080/17483107.2019.1604832  

Schermafbeelding 2021-03-15 om 16.53.14.
bottom of page